Η Κάμπια των πεύκων με το επιστημονικό όνομα Thaumetopoea pityocampa αποτελεί
έναν από τους πιο σοβαρούς κινδύνους για τον σκύλο μας .
Πρόκειται για μια κάμπια που στο τέλος του βιολογικού της κύκλου μεταμορφώνεται σε νυχτοπεταλούδα και είναι ένα από τα πιο γνωστά αλλά και από τα πιο βλαβερά είδη στη χώρα μας .
Αποτελεί επίσης έναν από τους χειρότερους εχθρούς των πεύκων.
Η πιτυοκάμπη όπως λέγεται εμφανίζεται στις παραμεσόγειες περιοχές της νότιας Ευρώπης, Δυτικής Ασίας και της Βόρειας Αφρικής σε τεράστιες ποσότητες.
Οι κάμπιες αυτές προσβάλουν μαζικά τα πιο νεαρά πεύκα ή αυτά που βρίσκονται σε πιο υποβαθμισμένο και αδύναμο έδαφος προκαλώντας μεγάλες καταστροφές.
Στη διάρκεια του Χειμώνα φτιάχνουν τις φωλιές τους πάνω στα κλαδιά των δέντρων και θυμίζουν μεγάλες μπάλες από βαμβάκι.
Μέσα σε αυτές τις φωλιές - κουκούλια μεγαλώνουν και αναπτύσσονται σε προνύμφες.
Παραμένουν στα κλαδιά των πεύκων έως το Φεβρουάριο και τρέφονται με τις πευκοβελόνες.
Κατόπιν αρχίζουν στη διάρκεια της Άνοιξης να κατεβαίνουν από τα δέντρα για να αναζητήσουν τροφή σχηματίζοντας μεγάλες σειρές η μία πίσω από την άλλη (σίγουρα όλοι μας τις έχουμε δει).
Στο διάστημα αυτό οι κάμπιες είναι πλέον ενεργές.
Όσο πιο ζεστός είναι ο καιρός τόσο πιο νωρίς κάνουν την εμφάνιση τους.
Γιατί είναι επικίνδυνες ;
Οι κάμπιες αυτές προκειμένου να προστατευτούν διαθέτουν ένα εξαιρετικό αμυντικό εξοπλισμό.
Είναι καλυμμένες με μια τρίχινη αλλά πολύ ( ιδιαίτερη) πανοπλία.
Στις τρίχες της πλάτης παράγεται η πρωτείνη thaumatopein (αλλεργιογόνο) που όταν έρθει σε επαφή με κάποιο θύμα το ανοσοποιητικό του σύστημα απελευθερώνει αμέσως ισταμίνη,
η οποία ευθύνεται για τις αλλεργικές αντιδράσεις που μπορεί να προκληθούν.
Πρόκειται για μια πολύ τοξική ουσία που είναι επικίνδυνη τόσο για τα ζώα όσο και για τους ανθρώπους.
Κάθε τρίχα είναι σα μια μικρή κάψουλα γεμάτη τοξική ουσία (taumatopein) που όταν καρφωθεί στο δέρμα του θύματος σκάει και απελευθερώνεται αμέσως το αλλεργιογόνο.
Ο οργανισμός αντιδρά άμεσα και παράγει ισταμίνη.
Όταν οι κάμπιες νιώσουν ότι απειλούνται πχ με άγγιγμα,εκτοξεύουν αυτές τις μικρές τρίχες γεμάτες από την τοξική ουσία. και προκαλούν αλλεργικές αντιδράσεις(στο δέρμα,στα μάτια και στο αναπνευστικό σύστημα) τόσο στους ανθρώπους ,όσο και στους σκύλους.
Εκτός από την άμεση επαφή ,σπανιότερα οι τρίχες από τις κάμπιες μεταφέρονται και με τον αέρα.
Μπορεί να είναι ακόμα και τρίχες που έχουν παραμείνει σε μεγάλο αριθμό μέσα στο κουκούλι και παραμένουν ενεργές ,οπότε μπορούν να μεταφερθούν και να καρφωθούν σε μας ή στα σκυλιά μας ακόμα κι αν δεν τις βλέπουμε προκαλώντας μια ηπιότερη αλλεργική αντίδραση ή ερεθισμό πχ στα μάτια.
Αν λοιπόν στη διάρκεια της βόλτας σας συναντήσετε μια τέτοια πομπή από αυτές τις κάμπιες
αλλά ακόμα και μία μόνο κάμπια, ΠΡΟΣΟΧΗ !
Κρατήστε το σκύλο μακρυά και μην του επιτρέψετε ούτε καν να τις πλησιάσει.
Και κυρίως μην πατήσετε τις κάμπιες γιατί με αυτό τον τρόπο θα μεταφέρετε το δηλητήριο στο σπίτι σας !
Οι σκύλοι τις πλησιάζουν άφοβα και με περιέργεια,γι αυτό απομακρύνετέ τους αμέσως !
Υπάρχει σοβαρός κίνδυνος αν ο σκύλος τις μυρίσει,τις γλύψει ή ακόμα αν τις πατήσει κι ύστερα γλύψει το πόδι του.
Τρόποι μόλυνσης:
Από το δέρμα (με την επαφή)
Στα μάτια (από επαφή)
Με την κατάποση
Με την εισπνοή
Συμπτώματα :
Οι πιο συχνές περιοχές που προσβάλλονται στο σκύλο είναι η μουσούδα,το στόμα και τα μάτια.
Αν η τοξική ουσία εισχωρήσει από το δέρμα θα προκληθεί έντονη φαγούρα και οίδημα ανάλογα με την περιοχή.
Αν πρόκειται για τη μουσούδα μπορεί να είναι τόσο έντονο που να αλλάξει ακόμα και η εμφάνιση του σκύλου.
Ο σκύλος θα γίνει εμφανώς ανήσυχος ,ενώ θα προσπαθεί να τρίψει την μουσούδα του στο πάτωμα η άλλες επιφάνειες.
Αν εισχωρήσει στην πατούσα,ο σκύλος θα αρχίσει να γλύφει το πόδι με αποτέλεσμα η τοξική ουσία να περάσει στη γλώσσα.
Τα μάτια μπορεί να προσβληθούν σπανιότερα σε περίπτωση που κάποιες τρίχες μεταφερθούν με τον αέρα και ερεθίσουν ή κοκκινίσουν τα μάτια του σκύλου και μπορεί να προκαλέσουν επιπεφυκίτιδα η έντονη δακρύρροια.
Τα πράγματα όμως γίνονται πολύ πιο σοβαρά αν προσβληθεί η περιοχή του στόματος και η γλώσσα του σκύλου .
Πρώτα εμφανίζεται έντονη σιελόρροια .
Οι στοματικοί βλενογόνοι πρήζονται,όπως και η γλώσσα.
Υπάρχει έντονος πόνος και η κατάποση μπορεί να είναι πολύ δύσκολη ενώ τα συμπτώματα είναι παρόμοια με αυτά της στοματίτιδας.
Η γλώσσα εμφανίζει φλεγμονές μικρές ή και μεγαλύτερες.
Χρειάζεται άμεση κτηνιατρική βοήθεια καθώς αν δεν δράσουμε έγκαιρα τα πράγματα μπορεί να χειροτερέψουν και να γίνουν πολύ σοβαρά.
Υπάρχει περίπτωση ακόμα και νέκρωσης και απώλειας (απόσπασης)του προσβεβλημένου τμήματος της γλώσσας μετά από μερικές μέρες, αν δε ληφθεί επειγόντως κτηνιατρική βοήθεια.
Πράγματι αν ο σκύλος δε λάβει βοήθεια ,σε λίγες μέρες το τμήμα της γλώσσας που έχει προσβληθεί γίνεται μοβ,καθώς μολύνεται ,νεκρώνεται και στη συνέχεια αποκόβεται.
Θεραπεία :
Αν ο σκύλος έρθει σε επαφή με τις τρίχες της κάμπιας ρίξτε άφθονο νερό στην προσβεβλημένη περιοχή για να φύγουν οι τρίχες αλλά σε καμία περίπτωση μη τρίψετε την περιοχή!
Γιατί αν το κάνετε θα ενεργοποιηθούν οι κάψουλες και θα απελευθερώσουν ακόμα περισσότερο δηλητήριο !
Μεταφέρετε το σκύλο στον κτηνίατρο ΑΜΕΣΩΣ προκειμένου να σταματήσει την εξάπλωση της μόλυνσης.
Αν η αντίδραση μας και η παροχή ιατρικής βοήθειας και αγωγής είναι άμεση, μπορεί να
σώσουμε τη γλώσσα του σκύλου μας.
Σε πιο ευαίσθητα σκυλιά η μεγαλύτερη έκθεση σε κάμπιες μπορεί να προκαλέσει και αλλεργικό σοκ κι αυτό να οδηγήσει ακόμα και στο θάνατο.
Μεταφέρετε το σκύλο άμεσα στον κτηνίατρο χωρίς καμία καθυστέρηση !
Η θεραπεία γίνεται συνήθως με τη χορήγηση αντιβίωσης,αντισταμινικών και κορτικοειδών αλλά όχι απαραίτητα.
Τρόπος πρόληψης :
Η πρόληψη είναι πάντα η καλύτερη αντιμετώπιση γι αυτό να είστε πολύ προσεκτικοί στις βόλτες σας όταν ανοίγει ο καιρός στα μέρη που υπάρχουν πεύκα και αν είναι δυνατόν αποφύγετε αυτή την εποχή τις περιοχές αυτές.
Ειδικά αν έχετε παρατηρήσει ότι υπάρχουν κουκούλια με κάμπιες.
Αν τις συναντήσετε να περπατούν σε σειρά αποφύγετε τις και μην επιτρέψετε στο σκύλο σας να πλησιάσει και να έχει οποιαδήποτε επαφή μαζί τους.
Σε περιπτώσεις που ο σκύλος δείχνει ενδιαφέρον για κινούμενες κάμπιες τοποθετείστε ακόμα και
φίμωτρο σε περιοχές που γνωρίζετε ότι υπάρχουν
Είναι σημαντικό να προλαμβάνουμε πάντα ένα πρόβλημα παρά να το θεραπεύουμε !
Αν έχετε στον κήπο σας πεύκα ρωτήστε έναν γεωπόνο τι μπορείτε να κάνετε ώστε να τα προστατεύσετε και παράλληλα να απαλλαγείτε από τις καταστροφικές κάμπιες.
Κάποιοι τρόποι είναι κλάδεμα,κάπνισμα των κουκουλιών με εντομοκτόνα πυρεθρίνης προς το τέλος του καλοκαιριού ή στις αρχές του φθινοπώρου(τότε που οι προνύμφες είναι πιο ευαίσθητες),
έκχυσμα εντομοκτόνου στη φωλιά, κάψιμο των κουκουλιών κλπ.
Πληροφορίες για τις κάμπιες των πεύκων :
Οι κάμπιες των πεύκων αντέχουν στο κρύο ακόμα και σε θερμοκρασίες κάτω από το 0 ,καθώς τα
κουκούλια τους τις προστατεύουν συσσωρεύοντας θερμότητα από τον ήλιο.
Η κάμπια (έχοντας μορφή νυχτοπεταλούδας μπορεί να γεννήσει έως και 300 αυγά και οι προνύμφες
εμφανίζονται 30 με 40 ημέρες αργότερα,αρχίζοντας να υφαίνουν το προστατευτικό κουκούλι.
Το κάθε κουκούλι έχει μέσα περίπου 100 ή και περισσότερες κάμπιες που ενώνονται μεταξύ τους με μια μεταξένια κλωστή.
Το βράδυ κατεβαίνουν από το δέντρο σε πομπή ,για να αναζητήσουν πευκοβελόνες από τις οποίες τρέφονται.
Κινούνται σε πομπή ενωμένες με μια μεταξωτή κλωστή και με τον ίδιο τρόπο επιστρέφουν.
Η τελική μεγάλη πομπή εγκαταλείπει το δέντρο όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει από το Φεβρουάριο έως τον Ιούνιο(όσο πιο νωρίς αρχίσει να ζεσταίνει ο καιρός,τόσο πιο νωρίς εμφανίζονται).
Οι προνύμφες τότε έχουν ολοκληρώσει πέντε προνυμφικά στάδια και αναζητούν αφράτο χώμα
ώστε να διεισδύσουν και να παραμείνουν στην κατάσταση νύμφωσης 4 με 5 μήνες.
Εκεί αποβάλλουν το παλιό τους δέρμα και μετατρέπονται σε χρυσαλλίδες και κατόπιν σε νυχτοπεταλούδες.
Όταν ολοκληρωθεί η διαδικασία μετατροπής ,οι νυχτοπεταλούδες πια πετούν για να ζευγαρώσουν και να ξεκινήσει ένας νέος βιολογικός κύκλος ο οποίος κρατά συνήθως ένα χρόνο και σε κάποιες περιπτώσεις περισσότερο..
Μεγάλη προσοχή λοιπόν στις βόλτες σας μόλις αρχίσει να ζεσταίνει ο καιρός και να έρχεται η Άνοιξη καθώς η πρόληψη είναι πάντα η καλύτερη αντιμετώπιση!
Λία Αγγελοπούλου
dog side stories
